Wybieramy supersurowiec

Ilona Mrowińska, Nadleśnictwo Lubsko

Wybieramy supersurowiec

Odbiorcy: klasy 6–8

Opis scenariusza

Uczestnicy zajęć poznają cechy wybranych surowców/materiałów stosowanych przez człowieka w życiu codziennym i gospodarce. Porównują i oceniają: skałę i wyróżniony osobno węgiel, drewno, szkło, metal i plastik, głównie pod kątem ich wpływu na środowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka. W drugiej części zajęć prezentowane jest drewno, jako surowiec odnawialny, powszechnie stosowany w codziennym życiu, sztuce i gospodarce.

Czas trwania

90 minut (dwie godziny lekcyjne)

Pytanie kluczowe

Czy wszystkie surowce, których używamy w gospodarce i codziennym życiu mają taki sam wpływ na środowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka? A wobec tego, czy jest obojętne, jakich surowców używamy obecnie oraz jakich surowców będziemy używać w przyszłości?

Cele zajęć

Uczestnik/uczestniczka:

  • rozpoznaje i porównuje surowce: skałę i wyróżniony osobno węgiel, drewno, szkło, metal oraz plastik;
  • ocenia właściwości surowców, głównie pod kątem ich wpływu na środowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka;
  • podaje przykłady zastosowania różnych surowców w życiu codziennym i gospodarce;
  • określa drewno jako surowiec odnawialny, przyjazny dla środowiska przyrodniczego oraz zdrowia człowieka;
  • wymienia przykłady produktów wykonanych z drewna różnych gatunków drzew.

Metody i techniki

Gry dydaktyczne online, metoda pytań i odpowiedzi, praca z innymi źródłami wiedzy (IT), praca z tekstem, dyskusja, pokaz.

Formy pracy

Praca indywidualna, praca zespołowa.

Środki dydaktyczne

Sprzęt z dostępem do Internetu i kamerką (komputer, laptop, tablet); w przypadku zajęć/lekcji stacjonarnych (prowadzonych w sposób tradycyjny) także tablica interaktywna oraz tablety dla uczestników zajęć.

Portal LearningApps

Materiały online:

  1. karty z opisami właściwości wybranych surowców,
  2. karty z opisami sześciu rodzimych gatunków drzew i ich drewna (karty nr: 1, 2, 4, 5, 6, 7),
  3. publikacja „Czas drewna”.

Świeże pędy oraz przekroje naturalnego drewna (krążki, klocki lub próbki drewna) następujących gatunków: sosna zwyczajna, świerk pospolity, modrzew europejski, dąb szypułkowy, buk zwyczajny, lipa drobnolistna.

W miarę możliwości: gra dydaktyczna Super surowiec (uwaga! posiadanie gry nie jest warunkiem koniecznym do przeprowadzenia zajęć).

Przebieg zajęć

I.    Wprowadzenie (5 minut)

1.    Po przywitaniu się z uczniami i uczennicami, przedstaw temat lekcji oraz główny cel zajęć.

2.    W zależności od wybranego wariantu scenariusza, poinformuj uczestników o planie zajęć (czas trwania, jedna czy dwie lekcje, kiedy będzie przerwa, jak zajęcia będą wyglądały, ewentualnie także o zasadach, których będziecie przestrzegać). Wyjaśnij, że będziecie wzajemnie dzielili się nie tylko swoją wiedzą, ale także swoimi opiniami na ważne tematy dotyczące związków człowieka ze środowiskiem przyrodniczym, w kontekście globalnych wyzwań.

3.    Powiedz, że na co dzień korzystamy z przedmiotów wykonanych z różnych surowców (materiałów). Poproś, aby uczestnicy Twoich zajęć przyjrzeli się przedmiotom, które ich otaczają i spróbowali określić z jakich surowców (materiałów) są one wykonane.

4.    Po wypowiedzi kilku chętnych uczniów, podziękuj za aktywność oraz wyjaśnij, że celem dzisiejszych zajęć jest zastanowienie się nad problemem: Czy wszystkie surowce, których używamy w gospodarce i codziennym życiu mają taki sam wpływ na środowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka? A wobec tego, czy jest obojętne, jakich surowców używamy obecnie oraz jakich surowców będziemy używać w przyszłości?

II.   Praca właściwa (1 godzina i 15 minut)

1.    Zaproponuj wykonanie ćwiczenia „Jaki to surowiec?” (Instrukcja znajduje się w załączniku 2, fot. 1–4), które pomoże uporządkować wiedzę o podstawowych surowcach/materiałach używanych przez człowieka. Ćwiczenie polega na połączeniu w pary nazwy danego surowca i karty z jego opisem. Wszystkie karty można swobodnie przesuwać. Rozwiązujący może sprawdzić w trakcie ćwiczenia lub po jego zakończeniu, czy prawidłowo je wykonał poprzez kliknięcie w prawym, dolnym rogu (Instrukcja, fot. 3). Zielony kolor oznacza prawidłowe rozwiązanie, czerwony – błąd. Uczeń może poprawić błąd klikając w łącznik między nazwą surowca a jego opisem i wykonać ćwiczenie jeszcze raz.  Surowce to: skała, drewno, szkło, metal, węgiel, plastik.

2.    Poproś o dokładne przeczytanie informacji zamieszczonych w kartach surowców, ponieważ ta wiedza będzie potrzebna do rozwiązania kolejnego ćwiczenia. Wyjaśnij, że warto zwrócić uwagę na to, czy dany surowiec jest odnawialny, czy nieodnawialny, jaki jest czas rozkładu danego surowca w środowisku. Upewnij się, czy uczniowie rozumieją powyższe pojęcia i sposób wykonania ćwiczenia. Poinformuj, że czas na rozwiązanie ćwiczenia to 10 minut (czasu jest nieco więcej niż potrzeba, aby zapoznać się dokładniej z zawartymi w ćwiczeniu informacjami).

3.    Udostępnij link do ćwiczenia interaktywnego „Jaki to surowiec?”

4.    Po rozwiązaniu ćwiczenia poproś uczniów, aby podzielili się wrażeniami, zapytaj, czy napotkali jakieś problemy z rozwiązaniem ćwiczenia, czy dowiedzieli się czegoś nowego, czy coś ich zaskoczyło, itp. Podziękuj za aktywność.

5.    Powiedz uczniom, że po poznaniu cech wybranych surowców/materiałów, z których korzystamy na co dzień proponujesz rozwiązanie następnego ćwiczenia pod nazwą „Wybieramy supersurowiec!” (Instrukcja, fot. 5–8), które polega na wybraniu jednego z sześciu surowców (uczniowie poznali je podczas ćwiczenia „Jaki to surowiec?”), który dzięki swoim zaletom można określić jako supersurowiec. Należy w tym celu posłużyć się kartą pracy w postaci tabeli (Instrukcja, fot. 5), w której wypisane są określone cechy surowców (przyjazny dla środowiska i zdrowia człowieka, różnorodność zastosowań, znaczenie surowca w przyszłości) i ocenić surowce według ich cech, poprzez wstawienie do odpowiednich rubryk tabeli punkty od 0 do 3. Tabela nie jest interaktywna, należy wszystkie punkty wpisać ręcznie, a wynik zapamiętać lub zapisać na kartce.

6.    Wyjaśnij, że podczas rozwiazywania ćwiczenia można skorzystać z dodatkowych wiadomości (opisy surowców – Instrukcja, fot. 7), które znajdują się pod linkiem w okienku „Pomoc” (Instrukcja, fot. 6).

7.    Podkreśl, że w przypadku tego ćwiczenia nie ma „właściwego” rozwiązania –  wynik ćwiczenia to subiektywna opinia oraz, że wyniki ich koleżanek i kolegów mogą być inne. Poinformuj uczniów, że czas na rozwiązanie ćwiczenia to 15 minut (czasu jest nieco więcej niż potrzeba na rozwiązanie ćwiczenia, aby zapoznać się dokładniej z zawartymi w ćwiczeniu informacjami).

8.    Przed przesłaniem linku do ćwiczenia, upewnij się, że uczniowie rozumieją, co kryje się pod stwierdzeniami dotyczącymi poszczególnych cech surowców (ich opis znajduje się także w okienku „Pomoc” – Instrukcja, fot. 6):

        1)    przyjazny dla środowiska i zdrowia człowieka:

  • Czy surowiec jest odnawialny czy nieodnawialny?
  • Jaki jest czas rozkładu odpadów z tego surowca?
  • W jakim stopniu jego produkcja/wydobycie/użytkowanie szkodzi środowisku przyrodniczemu i zdrowiu człowieka?

        2)    różnorodność zastosowań:

  • Czy surowiec jest uniwersalny?
  • Czy jest stosowany w wielu dziedzinach życia człowieka (gospodarka, życie codzienne, kultura i sztuka)?
  • Czy przedmioty wykonane z tego surowca są estetyczne?

        3)    znaczenie surowca w przyszłości:

  • Czy można zastąpić tym surowcem inne surowce – mniej przyjazne dla środowiska przyrodniczego i zdrowia człowieka?
  • Czy surowiec jest odnawialny przy zrównoważonym gospodarowaniu, tak aby mogły korzystać z niego przyszłe pokolenia?

9.    Jeśli platforma, poprzez którą prowadzisz zajęcia pozwala na podział uczestników na grupy (np. platforma Zoom) – dokonaj podziału klasy (np. losowo) na trzyosobowe zespoły. Wyjaśnij, że mogą wspólnie wypełnić jedną tabelę, a ostateczny wynik, czyli nazwę surowca, który otrzymał największą liczbę punktów, powinni zapamiętać lub zapisać na kartce. Ćwiczenie można rozwiązać także indywidualnie.

10.  Udostępnij link do ćwiczenia „Wybieramy supersurowiec!”

11.  Kiedy wszystkie zespoły będą gotowe, poproś przedstawicieli poszczególnych zespołów o przedstawienie wyniku wyboru supersurowca oraz podanie argumentów przemawiających za takim, a nie innym wyborem. Zwróć uwagę na to, że wszyscy mają prawo do własnej oceny i własnego zdania (opinii) na temat zalet i wad surowców. Nie należy na siłę forsować z góry ustalonego rozwiązania. Ważne jest zwrócenie uwagi na te zalety surowców, które sprawiają, że są one przyjazne dla środowiska i zdrowia człowieka. Niezależnie od wyboru, pochwal wszystkie grupy lub – w przypadku pracy indywidualnej – chętnych uczniów, którzy zaprezentowali swój wynik na forum klasy/zespołu. Wyjaśnij, że każdy z surowców odegrał (czy odgrywa) ważną rolę w rozwoju cywilizacji i życiu człowieka.

12.  Poproś chętne osoby o odpowiedź (i jej uzasadnienie) na pytanie: Czy jest obojętne, jakich surowców używamy w gospodarce i codziennym życiu obecnie oraz jakich surowców będziemy używać w przyszłości?

Pożądana treść odpowiedzi: Mając na uwadze zdrowie człowieka, ochronę środowiska naturalnego oraz przyszłość i możliwość rozwoju (zrównoważonego) nie jest obojętne, z których surowców człowiek korzysta obecnie i będzie korzystał w przyszłości.

13.  Podsumuj ćwiczenie, podkreślając, że w dużej mierze od naszych codziennych wyborów będzie zależał stan nie tylko naszego najbliższego otoczenia, naszego kraju, ale i stan, a nawet przyszłość całej planety.

14.  Po omówieniu i podsumowaniu ćwiczenia zaproponuj przerwę (10–15 minut). Jeśli zajęcia odbywają się w ramach lekcji szkolnych, to długość przerwy powinna być  dostosowana do planu lekcji.

15. Po przerwie poinformuj grupę, że podczas kolejnej lekcji/w następnej części zajęć proponujesz poznanie zalet jednego z odnawialnych, przyjaznych dla środowiska przyrodniczego i zdrowia człowieka surowców, jakim jest drewno. Wyjaśnij, że celem zajęć będzie przekonanie się o tym, jakie drewno może być różnorodne – w zależności od tego, z jakiego gatunku drzewa pochodzi oraz, że różnorodne jest też wykorzystanie drewna w życiu codziennym, sztuce i gospodarce człowieka.

16. Wyjaśnij, że niezależnie od wyboru supersurowca, jakiego uczniowie/uczestnicy zajęć dokonali, to warto zwrócić uwagę na odnawialny surowiec, jakim jest drewno, ponieważ w odróżnieniu od innych surowców przez cały czas rozwoju cywilizacji człowieka – od czasów najdawniejszych grup plemiennych aż po czasy współczesne – drewno odgrywało w życiu człowieka niezmiennie ważną rolę i wszystko wskazuje na to, że ważną rolę będzie odgrywać również w przyszłości.

17. Zaproponuj wykonanie ćwiczenia „Jakiego drzewa to drewno?” (Instrukcja, fot. 9). Wyjaśnij, że ćwiczenie polega na połączeniu w pary kart z opisami sześciu gatunków  drzew (trzech iglastych: sosna zwyczajna, świerk pospolity, modrzew europejski; trzech liściastych: dąb szypułkowy, buk zwyczajny, lipa drobnolistna) z kartami, na których przedstawione są przedmioty wykonane z drewna tych drzew oraz przekroje przez ich drewno.

18. Ćwiczenie można wykonać w małych grupach (najlepiej trzyosobowych) lub indywidualnie. Poinformuj, że na wykonanie ćwiczenia jest 15 minut (czasu jest nieco więcej niż potrzeba na rozwiązanie ćwiczenia, aby zapoznać się dokładniej z zawartymi w ćwiczeniu informacjami).

19.  Przekaż istotne informacje dotyczące ćwiczenia:

        1)    można powiększyć wszystkie karty, aby dokładniej zapoznać się z tekstem i grafiką,

        2)    karty można dowolnie przesuwać,

        3)    w okienku „Pomoc” (Instrukcja, fot. 10) znajdują się istotne informacje o podpowiedziach umieszczonych pod ikonką «i» w górnym rogu karty z przedmiotami z drewna oraz link do publikacji Lasów Państwowych pt. Czas drewna, z której także można skorzystać,

        4)    prawidłowo połączone pary znikają z ekranu; jeśli zostanie popełniony błąd, to połączone karty zostaną oznaczone czerwonym kolorem (Instrukcja, fot. 11); błąd można  naprawić klikając w łącznik między połączonymi kartami i wykonać ćwiczenie jeszcze raz.

20.  Prześlij link do ćwiczenia „Jakiego drzewa to drewno?” 

21.  W posumowaniu zadania poproś chętne osoby o przedstawienie na forum spostrzeżeń i wniosków. Zwróć uwagę na różnorodne wykorzystanie uniwersalnego surowca, jakim jest drewno, w życiu codziennym, sztuce i gospodarce człowieka. Warto podkreślić także, że drewno jest surowcem odnawialnym, pozyskiwanym w Lasach Państwowych w racjonalny, zrównoważony sposób, gwarantujący korzystanie z zasobów drewna przez obecne i następne pokolenia.

22.  W następnej części zajęć/lekcji wykonaj pokaz rodzajów drewna przedstawionych w ostatnim ćwiczeniu. Mogą to być krążki lub klocki drewna, do których masz dostęp lub elementy z gry dydaktycznej Super surowiec. Możesz prezentować dane drewno ze świeżymi lub zielnikowymi pędami określonych gatunków drzew. Wskaż na różnice między poszczególnymi gatunkami (kolor, rysunek, twardość, masa, itp.). W ćwiczeniu nie chodzi o naukę rozpoznawania drewna różnych gatunków drzew, tylko o wykazanie różnorodności drewna, możliwości jego użytkowania oraz piękna drewna. Do demonstracji wybierz odpowiednią liczbę gatunków drzew (od 2 do 6) aby zmieścić się w czasie, jaki został do końca zajęć, tak, aby koniecznie zrealizować podsumowanie.

23.  Alternatywą dla pokazu przed ekranem komputera może być samodzielnie wykonany krótki film, na którym prezentujesz drewno określonego gatunku drzewa w lesie, przy wybranych, żywych okazach drzew danych gatunków np. drewno bukowe przy okazie buka, drewno sosny przy żywej sośnie w lesie, itd. Film należałoby zmontować z krótkich fragmentów, nakręconych przy kilku gatunkach drzew.

III.  Podsumowanie (10 minut)

1.    W podsumowaniu zajęć/lekcji zaproponuj wykonanie przez uczniów/uczestników zajęć krótkiego quizu (Instrukcja, fot. 12) składającego się z pięciu pytań (z podpowiedziami), które dotyczą wiadomości zdobytych podczas wykonywanych ćwiczeń. Poinformuj, że na wykonanie quizu jest 5–6 minut czasu. Prześlij link: https://learningapps.org/view20876256

2.    Po wspólnym omówieniu quizu (zapytaj, czy były jakieś problemy, poproś o podzielenie się swoimi wynikami, itp.), przekaż link do zadania domowego jakim jest krzyżówka (Instrukcja, fot. 15) dla chętnych osób. Zachęć do jego rozwiązania. Link do krzyżówki: https://learningapps.org/view20900712

3.    Zapytaj uczniów i uczennice/uczestników zajęć o to, czy zadania im się podobały, co wynieśli z tych zajęć, czy nauczyli się czegoś nowego?

4.    Podziękuj za uczestnictwo w zajęciach, a następnie zaproś nauczyciela i klasę na zajęcia terenowe z edukatorem leśnym do swojego nadleśnictwa/ ośrodka edukacji. Możesz poinformować także o przygotowanym przez Lasy Państwowe portalu „Czas w las” i zachęcić do korzystania z bogatej oferty edukacyjnej i turystycznej w polskich lasach.

Materiały dodatkowe dla nauczyciela i chętnych uczniów

Więcej informacji o drewnie:

Publikacje:

Infografiki:

Filmy:

Quiz „Co wiesz o… drewnie?”

Związek z podstawą programową

Biologia:

II. Różnorodność życia.

5. Różnorodność i jedność roślin:

4) rośliny nagonasienne – uczeń: (…)

b) rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych,

c) wyjaśnia znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka; (…)

5) rośliny okrytonasienne – uczeń: (…)

i) rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew liściastych,

j) przedstawia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka; (…)

VII. Ekologia i ochrona środowiska. Uczeń: (…)

9. przedstawia odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody oraz propozycje racjonalnego gospodarowania tymi zasobami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Chemia:

I. Substancje i ich właściwości. Uczeń: (…) 1) opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów, np. (…) węgla, glinu, miedzi, cynku, żelaza; (…)

Geografia:

IX. Środowisko przyrodnicze Polski na tle Europy: (…) Uczeń: 16) przyjmuje postawę współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego Polski.

Technika:

III. Inżynieria materiałowa. Uczeń:

1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne (papier, drewno i materiały drewnopochodne,

metale, tworzywa sztuczne (…); 

3) charakteryzuje materiały konstrukcyjne (…); 

7) racjonalnie gospodaruje różnorodnymi materiałami; (…)

Źródła

  • Mrowińska Ilona, Gra dydaktyczna Supersurowiec, Nadleśnictwo Lubsko, 2017.
  • Milewski Wawrzyniec (red.), Czas drewna, wyd. CILP, Warszawa 2014.
  • Pyłka-Gutowska Ewa, Ekologia z ochroną środowiska, Wydawnictwo Oświata, Warszawa 1997.
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. poz. 356, z późn. zm.).

Przydatne linki:

Wersja II scenariusza dla uczniów i uczennic z klas młodszych (klasy 4–5) szkoły podstawowej

Scenariusz realizujemy według głównych założeń przedstawionych w scenariuszu dla uczniów z klas starszych.

Czas trwania

45 minut (jedna godzina lekcyjna)

Forma zajęć

Praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

Sprzęt z dostępem do Internetu i kamerką (komputer, laptop lub tablet); w przypadku zajęć/lekcji stacjonarnych (prowadzonych w sposób tradycyjny) także tablica interaktywna oraz tablety dla uczestników zajęć.

Portal LearningApps

Karty z opisami właściwości wybranych surowców 

Aplikacja Mentimeter (opcjonalnie)

Przebieg zajęć

I.     Wprowadzenie (5 minut)

1.    Po przywitaniu się z grupą/uczniami, przedstaw temat lekcji oraz główny cel zajęć.

2.    Poinformuj uczestników o planie zajęć (czas trwania, jak zajęcia będą wyglądały, ewentualnie także o zasadach, których będziecie przestrzegać). Wyjaśnij, że będziecie wzajemnie dzielili się nie tylko swoją wiedzą, ale także swoimi opiniami na ważne tematy dotyczące związków człowieka ze środowiskiem przyrodniczym, w kontekście światowych problemów/wyzwań.

3.    Powiedz, że na co dzień korzystamy z przedmiotów wykonanych z różnych surowców (materiałów). Podaj dowolny przykład („biurko, przy którym siedzę jest wykonane z drewna”, „długopis, który trzymam w ręce jest wykonany z metalu”) Poproś, aby uczestnicy Twoich zajęć przyjrzeli się przedmiotom, które ich otaczają i spróbowali określić z jakich surowców (materiałów) są one wykonane.

4.    Po wypowiedzi kilku chętnych uczniów, podziękuj za aktywność oraz wyjaśnij, że celem dzisiejszych zajęć jest zastanowienie się nad problemem: Czy wszystkie surowce, których używamy w gospodarce i codziennym życiu mają taki sam wpływ na środowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka? A wobec tego, czy jest obojętne, jakich surowców używamy obecnie oraz jakich surowców będziemy używać w przyszłości?

II.   Praca właściwa (35 minut)

1.    Zaproponuj wykonanie ćwiczenia „Z jakiego to jest surowca?” (Załącznik 2. Instrukcja, fot. 20–23). Ćwiczenie polega na pogrupowaniu kart z nazwami różnych przedmiotów według surowców, z których są wykonane (w przypadku węgla przedstawiona jest jego rola – paliwo kopalne). W tym celu należy przeciągnąć kartę z napisem danego przedmiotu na pole z surowcem, z którego ten przedmiot jest zwykle (najczęściej) wykonany. Surowce to: skała, drewno, szkło, metal, węgiel, plastik.

2.    Poinformuj, że czas na rozwiązania ćwiczenia to około 6 minut.

3.    Udostępnij link do ćwiczenia interaktywnego  „Z jakiego to jest surowca?”

4.    Po rozwiązaniu ćwiczenia poproś uczniów, aby podzielili się wrażeniami, zapytaj, czy napotkali jakieś problemy z rozwiązaniem ćwiczenia, czy dowiedzieli się czegoś nowego, czy coś ich zaskoczyło, itp. Podziękuj za aktywność.

5.    Zaproponuj uczniom krótki przegląd surowców, które były wymienione w powyższym ćwiczeniu. Poproś, aby zwrócili uwagę na ważne cechy surowców, takie jak:

  • Czy surowiec jest odnawialny czy nieodnawialny?
  • Czy jego odpady rozkładają się krótko czy długo?
  • Jaki wpływ na zdrowie człowieka ma pozyskiwanie, przetwarzanie/użytkowanie danego surowca?
  • Czy surowiec jest uniwersalny, tzn. czy można wykonać z niego wiele różnych przedmiotów, potrzebnych w wielu dziedzinach życia człowieka? 

6.    Wyświetl karty z opisem kolejnych surowców, krótko je omawiając (nie czytaj całości) wskazując na istotne fragmenty tekstu i grafiki. Staraj się nie wyróżniać żadnego z surowców, aby odbiorcy sami mogli wyrobić sobie opinię o każdym z nich. Link do kart z opisem surowców.

7.    Powiedz uczniom, że po poznaniu cech surowców/materiałów, z których korzystamy na co dzień proponujesz głosowanie, w wyniku którego wybrany zostanie supersurowiec. Poproś uczestników zajęć, aby z sześciu poznanych surowców wybrali jeden. Powinien być to surowiec, który uważają za najbardziej przyjazny dla środowiska i zdrowia człowieka, a także taki, który można uznać za surowiec przyszłości, ze względu na jego zalety i uniwersalność zastosowania w życiu codziennym i gospodarce. Wyjaśnij, że nie ma tu „właściwego” wyboru. Każdy ma prawo do swojej opinii.

8.    Głosowanie można przeprowadzić na dwa sposoby:

sposób prostszy – poprzez wpisanie na czacie przez każdego uczestnika nazwy „swojego” supersurowca, policzenie przez prowadzącego ilości głosów na każdego z surowców (warto mieć przygotowaną wcześniej kartkę z nazwami surowców) i przedstawienie wyników głosowania na forum;

sposób dla zaawansowanych (w posługiwaniu się aplikacjami internetowymi) prowadzących – przeprowadzenie głosowania przez aplikację Mentimeter.

III.  Podsumowanie (5 minut)

1.    W podsumowaniu zajęć wyjaśnij, że niezależnie od wyboru supersurowca, jakiego uczniowie/uczestnicy zajęć dokonali, to warto zwrócić uwagę na odnawialny surowiec, jakim jest drewno, ponieważ w przez cały czas rozwoju cywilizacji człowieka – od czasów najdawniejszych grup plemiennych aż po czasy współczesne – drewno odgrywało w życiu człowieka niezmiennie ważną rolę i wszystko wskazuje na to, że ważną rolę będzie odgrywać również w przyszłości.

2.    Zaproponuj uczestnikom zajęć zadanie domowe dla chętnych „Jakiego drzewa to drewno” (Instrukcja, fot. 9–11). Prześlij link do skopiowania na czacie.

3.    Zapytaj uczniów/uczestników zajęć o to, czy zadania im się podobały, co wynieśli z tych zajęć, czy nauczyli się czegoś nowego?

4.    Podziękuj za uczestnictwo w zajęciach, a następnie zaproś nauczyciela i klasę na zajęcia terenowe z edukatorem leśnym do swojego nadleśnictwa/ośrodka edukacji.

Związek z podstawą programową (dodatkowo dla uczniów i uczennic klasy 4):

Przyroda:

V. Ja i moje otoczenie. Uczeń:

3) podaje przykłady przedmiotów wykonanych z substancji sprężystych, kruchych

i plastycznych i uzasadnia ich zastosowanie w przedmiotach codziennego użytku; (…).

VII. Środowisko antropogeniczne i krajobraz najbliższej okolicy szkoły. Uczeń:

3) określa zależności między składnikami środowiska przyrodniczego

i antropogenicznego; (…).

Załącznik 2

Instrukcja dla prowadzącego zajęcia/lekcje według scenariusza „Wybieramy supersurowiec”

1.   Zajęcia/lekcje mogą być realizowane w praktyce na trzy sposoby:

  • poprzez samodzielne prowadzenie lekcji online przez edukatora lub zespół edukatorów dla klasy lub grupy uczniów przy obecności nauczyciela, w ramach lekcji: biologii, geografii, techniki bądź lekcji wychowawczych;
  • poprzez samodzielne prowadzenie zajęć edukacji leśnej online przez edukatora lub zespół edukatorów poza trybem lekcji szkolnych, dla chętnych uczestników np. grupy uczniów z nauczycielem/wychowawcą klasy/wychowawcą świetlicowym/opiekunem drużyny harcerskiej w ramach festiwalu nauki, kółka zainteresowań czy z okazji imprez edukacyjnych typu Dzień Ziemi lub Sprzątanie Świata;
  • poprzez prowadzenie lekcji w tradycyjny sposób w szkole lub izbie edukacji leśnej; w tym przypadku będzie potrzebna tablica interaktywna oraz tablety dla uczestników zajęć.

2.   Portale do prowadzenia lekcji/zajęć online według scenariusza:

  • do prowadzenia lekcji/zajęć online dla uczniów i uczennic z klas 6–8 szkoły podstawowej zaleca się wybranie platformy, która umożliwia podział uczestników na grupy i pracę zespołową. Takimi platformami są np. Zoom czy Microsoft Teams;
  • do prowadzenia lekcji bez podziału na grupy i pracy zespołowej, oprócz wyżej wymienionych, można wykorzystać także popularną platformę Google Meet.

3.   Portal LearningApps.org.

Scenariusz zajęć edukacji leśnej pod tytułem „Wybieramy supersurowiec” jest oparty o ćwiczenia (gry dydaktyczne) online przygotowane na portalu LearningApps.org.

LearningApps.org jest aplikacją Web 2.0 wspierającą proces uczenia się i nauczania za pomocą interaktywnych aplikacji. Celem portalu jest zebranie aplikacji wielokrotnego użytku (gier dydaktycznych, ćwiczeń) i udostępnienie ich publicznie.

Aby tworzyć nowe aplikacje, korzystając z gotowych szablonów udostępnianych internautom bezpłatnie, należy założyć konto na portalu. Natomiast jeśli chcemy korzystać z gotowych, przygotowanych przez inne osoby aplikacji, nie trzeba tworzyć konta i logować się do portalu. Tak jest w przypadku ćwiczeń z zestawu/kolekcji Supersurowiec, które zostały specjalnie przygotowane przez autorkę scenariusza „Wybieramy supersurowiec”.

Podczas prowadzenia zajęć/lekcji online wystarczy przesłać/udostępnić uczestnikom zajęć link do danego ćwiczenia, np. poprzez czat na portalu, poprzez który prowadzone są zajęcia/lekcje online.

Prowadzący zajęcia nie ingeruje w trakcie rozwiązywania ćwiczenia przez uczestników i nie sprawdza poprawności wykonania ćwiczeń. Rolą prowadzącego jest zachęcenie do rozwiązania ćwiczenia, podanie celu ćwiczenia, wyjaśnienie sposobu jego rozwiązania oraz podsumowanie danego ćwiczenia zgodnie z zapisami w scenariuszu zajęć.

Na potrzeby scenariusza w portalu znajdują się:

Zestaw wszystkich ćwiczeń interaktywnych pod nazwą „Supersurowiec”

Ćwiczenie interaktywne „Jaki to surowiec?”

Ćwiczenie interaktywne „Wybieramy supersurowiec”

Ćwiczenie interaktywne „Jakiego drzewa to drewno?”

Quiz na podsumowanie zajęć

Krzyżówka – zadanie domowe dla chętnych

Ćwiczenie interaktywne „Z jakiego to jest surowca?” z wersji scenariusza dla klas 4–5 szkoły podstawowej 

Skip to content